Jesteś menedżerem i nie znasz metody 6 kapeluszy? Oto 10 sposobów, jak wykorzystać ją z ChatGPT w pracy

Większość menedżerów myśli tak, jak się nauczyła: logicznie, szybko, „po biznesowemu”. Ale co, jeśli Twój zespół potrzebuje też empatii, odwagi albo… odrobiny sceptycyzmu? Edward de Bono – mistrz prostoty i paradoksu – pokazał, że myślenie można rozbić na sześć ról. I że to działa.

Każdy problem, projekt, decyzję lub pomysł możesz analizować według metody, którą de Bono nazwał metodą 6 myślowych kapeluszy (ang. 6 thinking hats). Stosuje ją NASA, IBM oraz konsultanci z Boston Consulting Group i McKinsey. 

Zamiast zgadywać emocje – możesz je zwerbalizować i nazwać wprost. To tworzy przestrzeń na szczerość, a nie tylko domysły. A zamiast forsować pomysły – możesz je otworzyć na wkład innych, sprawiając, że zespół poczuje się częścią procesu, a nie jego bezwolnym wykonawcą. 

Dzięki metodzie 6 myślowych kapeluszy nie musisz być wszechwiedzącym geniuszem. Wystarczy, że założysz inny kapelusz.

Oto 10 konkretnych sytuacji, w których metoda 6 myślowych kapeluszy może zmienić jakość zarządzania. Nie trzeba być psychologiem ani strategiem – wystarczy mądrze skorzystać z prostego narzędzia, które porządkuje myślenie i otwiera oczy, na dodatek przy pomocy demona szybkiej analizy – ChatGPT. Rozwijam tę metodę m. in. na szkoleniu „AI i ChatGPT w biznesie: Rozwiń swoja firmę z AI i zostaw konkurencję z tyłu“.

1. Prowadzenie spotkań strategicznych

Zamiast klasycznej burzy mózgów z jej kreatywnym chaosem, nadaj strukturę spotkaniu. Każdy uczestnik, albo grupa uczestników, zakłada inny “kapelusz”. Umawiamy się, że jeden skupia się na faktach, inny na emocjach. 

Efekt: Struktura spotkania sprzyjająca różnorodności opinii i skutecznemu podejmowaniu decyzji. Szybsze decyzje i mniej dominacji jednej opinii.

Prompt dla ChatGPT: “Jako moderator warsztatu strategicznego dotyczącego planowania kierunków rozwoju firmy, zastosuj metodę 6 myślowych kapeluszy de Bono. Wygeneruj szczegółową strukturę sesji dla mojego zespołu: zaproponuj przebieg spotkania, przypisz role kapeluszy do uczestników, podaj po 2–3 pytania dla każdego kapelusza, zaproponuj czas trwania segmentów oraz sposób podsumowania wyników sesji.”

2. Rozwiązywanie konfliktów w zespole

Kiedy wybucha konflikt w zespole, nie zaczynaj od szukania winnych, tylko zmień perspektywę. Czerwony kapelusz pozwala wyrazić emocje. Czarny identyfikuje ryzyka. Żółty szuka dobrych intencji. Konflikt przestaje być osobisty.

Efekt: Mniej napięcia, więcej szczerości. Konflikt przestaje być polem bitwy, a staje się szansą na realną rozmowę i poprawę relacji w zespole.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś mediatorem i facylitatorem procesów zespołowych, specjalizującym się w rozwiązywaniu konfliktów w miejscu pracy. Przeanalizuj konflikt w zespole zgodnie z metodą 6 kapeluszy de Bono. Pokaż, jak każda z perspektyw interpretuje sytuację. Dla każdej roli (biały, czerwony, czarny, żółty, zielony, niebieski) zaproponuj konkretne pytania, sposób reakcji oraz możliwe działania. Opis konfliktu: […]”

3. Ocena nowego projektu

Masz nowy pomysł? Przepuść go przez sześć filtrów de Bono. Co mówi logika (biały)? Co czuję intuicyjnie (czerwony)? Gdzie może to się wywrócić (czarny)? I tak dalej. To tania forma stress-testu.

Efekt: Szybka, wielowymiarowa walidacja pomysłu przed wdrożeniem.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś doradcą strategicznym, który stosuje metodę 6 kapeluszy de Bono do oceny projektów biznesowych. Zastosuj tę metodę do analizy nowego projektu [opis projektu]. Przedstaw wnioski dla każdego kapelusza osobno. Dla każdego z nich podaj typowe pytania, jakie warto zadać zespołowi, potencjalne ryzyka lub szanse, oraz rekomendacje działań. Na końcu przygotuj executive summary, które można przedstawić zarządowi.”

4. Feedback 360

Zamiast zbioru luźnych opinii, zbierz i uporządkuj informacje zgodnie z 6 myślowymi kapeluszami. Co mówią dane? Jak ludzie teraz się czują? Co można poprawić? Zyskujesz konstruktywny i uporządkowany wgląd w sytuację. Widzisz i lepiej rozumiesz różne punkty widzenia i perspektywy.

Efekt: Ludzie mówią szczerze, bez lęku. Ty widzisz siebie z wielu stron – nie tylko z tej, którą znasz najlepiej.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś specjalistą HR i coachem rozwoju przywództwa. Stwórz przykładowy feedback 360 dla stanowiska [np. lider zespołu], wykorzystując podejście 6 myślowych kapeluszy de Bono. Dla każdego kapelusza sformułuj ocenę działań tej osoby, bazując na typowych obserwacjach zespołu, zachowaniach i stylach komunikacji. Uwzględnij konkrety, ale zachowaj konstruktywny i profesjonalny ton. Temat: […]”

5. Spotkanie 1:1 z pracownikiem

Jeśli pracownik boi się otwarcie mówić, przygotuj sobie prosty scenariusz rozmowy z nim według metody 6 kapeluszy. Nie tłumacz jak działa metoda de Bono. Po prostu zastosuj ją w praktyce. „Jakie fakty powinniśmy wziąć pod uwagę?” „Jakie masz obawy?” „Co czujesz?”. To struktura, która pomoże zbudować zaufanie.

Efekt: Głębsza rozmowa, więcej szczerości i zrozumienia.

Prompt dla ChatGPT: “Działaj jak doświadczony menedżer HR i coach w zakresie komunikacji. Zaproponuj zestaw pytań do rozmowy 1:1 z pracownikiem w stylu 6 myślowych kapeluszy de Bono. Dla każdego kapelusza zaproponuj 2–3 pytania, które pozwolą poznać punkt widzenia pracownika z tej perspektywy. Pytania mają pomóc w nazwaniu emocji, zrozumieniu faktów, ryzyk, możliwych usprawnień, pomysłów i ogólnego podsumowania. Temat: […]. Problemy: […]. Mój cel: […].”

6. Tworzenie kampanii wewnętrznych

Zanim opublikujesz newsletter dla pracowników, poproś ChatGPT o analizę jego treści z 6 perspektyw. Czy teksty są emocjonalnie angażujące? Czy nie wzbudzą niepotrzebnych obaw? Czy dają nadzieję? To jak crash test dla komunikacji.

Efekt: Lepsze dotarcie do różnych grup docelowych, które mają odmienne potrzeby, styl myślenia i kręgi zainteresowań.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś ekspertem od komunikacji wewnętrznej i specjalistą od strategii employer branding. Przeanalizuj treść tego newslettera według metody 6 myślowych kapeluszy de Bono. Dla każdej perspektywy podaj, co działa, co warto zmienić, jakie emocje może wzbudzać komunikat oraz jak dostosować treść do grup o różnych stylach poznawczych. Na końcu zaproponuj zmodyfikowaną wersję tekstu oraz jego podział na bloki treści przeznaczone dla różnych odbiorców. Chcę skutecznie dotrzeć z informacjami o firmie do następujących grup docelowych: […]”

7. Budowanie strategii firmy

Zamiast opierać się tylko na danych rynkowych, stwórz strategiczny dokument, w którym każdy kapelusz komentuje kierunek firmy. Zielony doda innowacyjność. Czarny oceni zagrożenia. Czerwony zapyta, czy to ekscytuje ludzi.

Efekt: Strategia nie opiera się już tylko na twardych danych. Powinna też przejść test emocji, kreatywności i sceptycyzmu. Dzięki temu trafia do głowy i do serca.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś strategiem biznesowym i doradcą zarządów firm. Wykorzystując metodę 6 kapeluszy de Bono, zbuduj szkic strategii dla firmy [nazwa]. Najpierw oceń jej aktualną sytuację: co wiadomo (biały), jakie emocje może wzbudzać (czerwony), gdzie są ryzyka (czarny), gdzie szanse (żółty), jakie są możliwe innowacje (zielony), i jak to wszystko uporządkować (niebieski). Dla każdej perspektywy napisz osobny akapit, zawierający konkretne pytania i rekomendacje strategiczne. Zakończ krótkim podsumowaniem – co firma powinna zrobić w kolejnych 3 krokach.”

8. Ocena współpracy z partnerem

Zamiast patrzeć przez pryzmat ostatniej faktury, spójrz szerzej. Czy partner daje dodatkową wartość? Jakie mamy zastrzeżenia? Czy współpraca budzi zaufanie? Sześć pytań, sześć kapeluszy. Decyzja staje się oczywista.

Efekt: Obiektywna ocena partnerstwa bez emocjonalnych skrótów poznawczych, bez emocji.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś ekspertem ds. relacji biznesowych i doradcą zarządu. Przeanalizuj współpracę z partnerem [nazwa] z perspektywy 6 kapeluszy de Bono. Nasz współpraca polega na: […]. Dla każdego kapelusza podaj, jakie pytania warto sobie zadać, co może być istotne z tej perspektywy oraz jakie wnioski i decyzje można wyciągnąć. Na końcu przygotuj rekomendację: kontynuować, renegocjować, zakończyć – z uzasadnieniem opartym na wszystkich sześciu punktach widzenia.”

9. Projektowanie zmiany w zespole

Zmiany budzą opór. Ale jeśli przeanalizujesz je „kapeluszowo”, przygotujesz się lepiej. Zrozumiesz emocje ludzi. Zidentyfikujesz potencjalne pułapki. Wymyślisz sposoby, jak zachęcić zespół.

Efekt: Płynniejsze wdrażanie zmian i większe zaangażowanie pracowników.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś ekspertem ds. zarządzania zmianą i facylitatorem procesów transformacyjnych w organizacjach. Zaproponuj plan wdrożenia zmiany [opis zmiany] z analizą w stylu 6 kapeluszy de Bono. Dla każdego kapelusza opisz potencjalne reakcje pracowników, kluczowe pytania, możliwe wyzwania i sposoby, jak je zaadresować. Uwzględnij działania komunikacyjne, ryzyka, szanse i sposoby budowania zaangażowania. Na końcu zaproponuj sekwencję kroków wdrożeniowych wraz z zaleceniami dla menedżera odpowiedzialnego za zmianę.”

10. Codzienne podejmowanie decyzji

Nie masz czasu na warsztaty? Wystarczy, że sam zadasz sobie 6 pytań w stylu kapeluszy. Co wiem? Co czuję? Co może się nie udać? Co może się udać? Co można wymyślić inaczej? Jak to wszystko podsumować?

Efekt: Szybsze i bardziej świadome decyzje w codziennej pracy.

Prompt dla ChatGPT: “Jesteś konsultantem decyzyjnym i trenerem myślenia strategicznego. Pomóż mi podjąć decyzję w sprawie [temat]. Dla każdego z 6 kapeluszy de Bono zaproponuj po 2 pytania, które powinienem sobie zadać. Następnie przeanalizuj temat z każdej perspektywy i przygotuj krótkie, syntetyczne podsumowanie wraz z rekomendacją.”

Na koniec – po co Ci to wszystko?

Podejmowanie decyzji to nie wyścig z czasem, tylko sztuka patrzenia z wielu stron. Metoda 6 myślowych kapeluszy to lupa, przez którą widzisz więcej – emocje, dane, ryzyka i szanse.

A ChatGPT? On pomaga Ci zmienić perspektywę w kilka sekund. Proces kreatywnego myślenia bez ChatGPT może trwać kilka godzin, albo nawet kilka dni. 

W erze szybkich sądów i uproszczeń, ten model uczy myśleć pełniej. Bez ideologii. Bez chaosu. Po prostu – lepiej. I o to chodzi.

Wiedzieć więcej: Jak ChatGPT i genialna metoda 6 Myślowych Kapeluszy pomogą Ci w biznesie i w dziesięciu innych branżach